Αρκετά παιδιά, αλλά και ενήλικες αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τους αριθμούς και τα μαθηματικά είτε γιατί δε βρίσκουν ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο αντικείμενο είτε γιατί τους φαίνεται δυσνόητο είτε γιατί έχουν κάποια μαθησιακή δυσκολία στην κατανόηση μαθηματικών εννοιών. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να γίνει έλεγχος για το αν έχουν δυσαριθμησία. Αυτό δε δυσκολεύει μόνο τις επιδόσεις στο σχολείο, αλλά και πολλές πτυχές τις καθημερινότητας. Παρακάτω γίνεται μία εξήγηση για τον ορισμό, τα συμπτώματα και τους τρόπους αντιμετώπισης της δυσαριθμησίας.

Δυσαριθμησία: Ορισμός, συμπτώματα & αντιμετώπιση

Τι είναι η δυσαριθμησία

Η δυσαριθμησία είναι μια μαθησιακή δυσκολία που κάνει τα μαθηματικά δύσκολα στην επεξεργασία και την κατανόηση. Τα συμπτώματα ποικίλουν από δυσκολία στη μέτρηση και κατανόηση βασικών μαθηματικών εννοιών έως και προβλήματα με την αφήγηση του χρόνου, την ακολουθία γεγονότων και τη σύγχυση των των κατευθύνσεων (δεξιά-αριστερά).

Η δυσαριθμησία μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες μαθησιακές δυσκολίες. Εμφανίζεται σε περίπου 11% των παιδιών με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).  Άλλες μαθησιακές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της δυσλεξίας και της δυσγραφίας, είναι επίσης κοινές – έως και το 45 τοις εκατό των παιδιών με ΔΕΠΥ έχουν μαθησιακή διαταραχή.

Τα άτομα με δυσαριθμησία έχουν δυσκολίες σε όλους τους τομείς των μαθηματικών — προβλήματα που δεν εξηγούνται από την έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης, διανοητικές αναπηρίες ή άλλες συνθήκες. Η μαθησιακή διαταραχή δυσκολεύει και τις καθημερινές πτυχές της ζωής που περιλαμβάνουν μαθηματικές έννοιες – όπως η αφήγηση χρόνου, η καταμέτρηση χρημάτων και η εκτέλεση νοητικών υπολογισμών.

Οι μαθητές και οι ενήλικες με δυσαριθμησία βρίσκουν τα μαθηματικά αινιγματικά, απογοητευτικά και δύσκολα στην εκμάθηση. Ο εγκέφαλός τους χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση, πιο στοχευμένες μαθησιακές εμπειρίες και περισσότερη εξάσκηση για να αναπτύξει αυτά τα δίκτυα επεξεργασίας των αριθμών.

Η δυσαριθμησία συχνά συνυπάρχει με τη δυσαναγνωσία, μια μαθησιακή δυσκολία στην ανάγνωση. Περίπου τα μισά από τα παιδιά με δυσαριθμησία έχουν επίσης δυσλεξία.

Διάβασε: Τι είναι η δυσλεξία: από τι προκαλείται, ποια τα συμπτώματα και η αντιμετώπισή της

Συμπτώματα δυσαριθμησίας

Ποια είναι τα σημάδια της δυσαριθμησίας; Τα συμπτώματα και περιλαμβάνουν:

• δυσκολία στην αντίστροφη μέτρηση
• δυσκολία στη μνήμη «βασικών» γεγονότων
• δυσκολία στην εκτέλεση υπολογισμών
• αδύναμες νοητικές αριθμητικές δεξιότητες
• υψηλά επίπεδα άγχους για τα μαθηματικά
• δυσκολίες με την επεξεργασία αριθμών και ποσοτήτων, όπως:

-Σύνδεση ενός αριθμού με την ποσότητα που αντιπροσωπεύει
-Σύγκριση δύο ποσοτήτων (ποιο είναι ποιο μεγάλο)

• Πρόβλημα με την υποδιαίρεση (αναγνώριση ποσοτήτων χωρίς μέτρηση)
• Πρόβλημα με την ανάκληση βασικών μαθηματικών δεξιοτήτων (όπως, η προπαίδεια)
• Δυσκολία σύνδεσης αριθμών και συμβόλων με ποσά
• Πρόβλημα με επίλυση προβλημάτων
• Δυσκολία να κατανοήσουν την αξία των χρημάτων και να εκτιμήσουν τις ποσότητες
• Δυσκολία στην εκμάθηση της ώρας σε αναλογικό ρολόι
• Κακός οπτικός και χωρικός προσανατολισμός
• Δυσκολία άμεσης ταξινόμησης κατεύθυνσης (δεξιά από αριστερά)
• Προβλήματα με την αναγνώριση μοτίβων (από το μικρό στο μεγάλο, από το κοντό στο ψηλό…) και την αλληλουχία αριθμών
• Η μέτρηση με τα δάχτυλα συνδέεται συνήθως με τη δυσαριθμησία, αλλά δεν αποτελεί ένδειξη της πάθησης. Η επίμονη μέτρηση με τα δάχτυλα, ειδικά για εύκολους, συχνά επαναλαμβανόμενους υπολογισμούς, μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα.

Τα σφάλματα υπολογισμού από μόνα τους δεν είναι επίσης ενδεικτικά της δυσαριθμησίας – η ποικιλία, η επιμονή και η συχνότητα είναι βασικά για τον προσδιορισμό της παρουσίας δυσαριθμησίας.

Αιτίες δυσαριθμησίας

Όταν εξετάζουμε τη δυσαριθμησία, οι περισσότεροι άνθρωποι στην πραγματικότητα σκέφτονται την αναπτυξιακή δυσαριθμησία – δυσκολίες στην απόκτηση και την εκτέλεση βασικών μαθηματικών δεξιοτήτων. Οι ακριβείς αιτίες για αυτόν τον τύπο δυσαριθμησίας είναι άγνωστες, αν και η έρευνα επισημαίνει ζητήματα στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη γενετική (καθώς η αναπηρία τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες) ως πιθανές αιτίες κληρονομικότητας.

Η επίκτητη δυσαριθμησία, που μερικές φορές ονομάζεται αλογία, είναι η απώλεια δεξιοτήτων σε μαθηματικές δεξιότητες και έννοιες λόγω διαταραχών όπως ο εγκεφαλικός τραυματισμός και άλλες γνωστικές βλάβες.

Διάγνωση δυσαριθμησίας

Τα άτομα με δυσαριθμησία παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα από τα περιγραφόμενα συμπτώματα που σχετίζονται με δυσκολίες στη μάθηση και στη χρήση ακαδημαϊκών δεξιοτήτων, δυσκολίες με την κατάκτηση της αίσθησης των αριθμών και του μαθηματικού συλλογισμού.

• Οι μαθηματικές δεξιότητες είναι χαμηλότερες από τις αναμενόμενες για την ηλικία του ατόμου, οι οποίες προκαλούν επίσης προβλήματα με το σχολείο, την εργασία ή την καθημερινή ζωή.
• Οι μαθησιακές δυσκολίες ξεκίνησαν στο σχολείο, ακόμα κι αν τα προβλήματα έγιναν οξυμένα μόνο στην ενήλικη ζωή.

Η διάγνωση για τη δυσαριθμησία διεξάγεται συνήθως από σχολικούς ψυχολόγους και νευροψυχολόγους, αν και οι παιδοψυχίατροι και οι σχολικές υπηρεσίες υγείας και το προσωπικό μπορεί να παίξουν ρόλο στην αξιολόγηση. Οι ενήλικες που υποψιάζονται ότι έχουν δυσαριθμησία μπορεί να παραπεμφθούν σε νευροψυχολόγο από τον γιατρό τους.

Χρησιμοποιούν τυποποιημένα τεστ, ρωτώντας για το οικογενειακό ιστορικό και μαθαίνοντας περισσότερα για το πώς εκδηλώνονται οι δυσκολίες του ασθενούς στο σχολείο, την εργασία και την καθημερινή ζωή. Μπορούν επίσης να διαχειρίζονται διαγνωστικές αξιολογήσεις που δοκιμάζουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία στις θεμελιώδεις μαθηματικές δεξιότητες.

Το τεστ μερικές φορές ονομάζεται εκπαιδευτικό ή ψυχοεκπαιδευτικό τεστ. Εξετάζονται τέσσερα κύρια πράγματα:

• Υπολογιστικές δεξιότητες: Η ικανότητα να κάνει μαθηματικές πράξεις. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να έχουν προβλήματα πρόσθεσης ή αφαίρεσης και τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολότερα προβλήματα όπως πολλαπλασιασμό, διαίρεση και κλάσματα.
• Μαθηματική ευχέρεια: Η ικανότητα να θυμάστε εύκολα βασικές μαθηματικές δεξιότητες, όπως 5 x 3 = 15 (προπαίδεια) ή πώς να πολλαπλασιάσετε κλάσματα
• Διανοητικός υπολογισμός: Η ικανότητα να κάνετε μαθηματικά προβλήματα στο μυαλό σας
• Ποσοτικός συλλογισμός: Η ικανότητα κατανόησης και επίλυσης προβλημάτων με ποσότητες

Ένας ειδικός μπορεί να συντάξει μια αναφορά που μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τις ανάγκες του παιδιού σας.

Αντιμετώπιση δυσαριθμησίας 

Όπως και άλλες μαθησιακές δυσκολίες, η δυσαριθμησία δεν έχει θεραπεία και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα. Μέχρι τη στιγμή που διαγιγνώσκονται τα περισσότερα άτομα, έχουν μία ασταθή μαθηματική βάση. Οι στόχοι της θεραπείας, λοιπόν, είναι να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότερα κενά και να αναπτυχθούν μηχανισμοί αντιμετώπισης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλη τη ζωή. Αυτό γίνεται συνήθως με ειδικές οδηγίες και άλλες παρεμβάσεις.

• δίνοντας περισσότερο χρόνο στις εργασίες των μαθηματικών
• επιτρέποντας τη χρήση αριθμομηχανών
• προσαρμόζοντας τη δυσκολία της εργασίας
• διαχωρίζοντας τα περίπλοκα προβλήματα σε μικρότερα βήματα
• χρησιμοποιώντας αφίσες για να υπενθυμίσουμε στους μαθητές βασικές έννοιες των μαθηματικών
• διδασκαλία και συνεχής επανάληψη σε βασικές, θεμελιώδεις μαθηματικές έννοιες και δεξιότητες
• παροχή συμπληρωματικών πληροφοριών μέσω διαδραστικού τρόπου μάθησης και σχεδιαγραμμάτων
• Εξάσκηση στις μαθηματικές δεξιότητες πολύ πιο συχνά από άλλους μαθητές
• Ειδικά σχεδιασμένα σχέδια διδασκαλίας
• Παιχνίδια μάθησης βασισμένα στα μαθηματικά
• παιχνίδια για εκμάθηση της ώρας

Μπορείς να δεις

• Βιβλία για δυσαριθμησία
• Το παιδί μου δυσκολεύεται στα μαθηματικά: πώς να το βοηθήσω;
• Πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπεία

Αν θέλεις να ενημερώνεσαι και για άλλα παρόμοια και χρήσιμα θέματα, κάνε εγγραφή στο newsletter μας.