Ο κακός γραφικός χαρακτήρας που παρατηρείται σε ενήλικες και παιδιά σίγουρα δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Όχι από θέμα αισθητικής και καλλιγραφίας, αλλά και για λόγους πρακτικούς και ψυχολογικούς. Πολύ πιθανό τα άτομα που δεν κάνουν ωραία γράμματα, να έχουν δυσγραφία. Υπάρχουν διαφορετικά είδη και συμπτώματα και ανάλογα με αυτά χρειάζεται και η κατάλληλη βοήθεια και αντιμετώπιση.

Τι είναι η δυσγραφία

Η δυσγραφία είναι μια μαθησιακή δυσκολία που χαρακτηρίζεται από δυσκολίες γραφής, όπως προβλήματα στο σωστό πιάσιμο του μολυβιού, κακή ορθογραφία και προβλήματα στην επιλογή των σωστών λέξεων που θα χρησιμοποιηθούν.

Μπορεί να επηρεάσει παιδιά ή ενήλικες. Τα παιδιά με δυσγραφία μπορεί μερικές φορές να έχουν άλλες μαθησιακές δυσκολίες ή διαταραχές. Όταν εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή, συνήθως οφείλεται σε κάποιο τραύμα.

Η δυσγραφία είναι μια μαθησιακή δυσκολία που προκαλεί προβλήματα με το χειρόγραφο και την ορθογραφία. Μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή των ατόμων.

Ωστόσο, η θεραπεία και οι κατάλληλες παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους και να μειώσουν τον αντίκτυπο της δυσγραφίας στη ζωή τους.

Ποια είναι τα είδη της δυσγραφίας

Η δυσγραφία είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει τη γραπτή έκφραση. Οι τρεις τύποι είναι η γλωσσική δυσγραφία, η κινητική δυσγραφία και η χωρική δυσγραφία. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η δυσγραφία μπορεί να φέρει σε μειονεκτική θέση ένα παιδί στην τάξη, να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή του ή ακόμη και να προκαλέσει σωματικό πόνο όταν γράφει.

Γλωσσική δυσγραφία

Με αυτή τη μορφή δυσγραφίας, οι γραπτές λέξεις που ένα άτομο σκέφτεται και γράφει (χωρίς να τις αντιγράφει από κάπου) είναι δυσανάγνωστες. Όσα αντιγράφει, μπορεί να είναι καθαρογραμμένα. Η ορθογραφία είναι κακή (δυσορθογραφία), παρόλο που η λεπτή κινητικότητα είναι φυσιολογική.

Κινητική δυσγραφία

Αυτή η μορφή δυσγραφίας συμβαίνει όταν ένα άτομο έχει αναπτύξει σωστά τη λεπτή κινητικότητα. Οι γραπτές εργασίες, συμπεριλαμβανομένων και όσων είναι από αντιγραφή, τείνουν να είναι φτωχές ή δυσανάγνωστες. Με μεγάλη προσπάθεια από τον μαθητή τα γράμματα μπορεί να είναι κάπως ευανάγνωστα. Οι ορθογραφικές ικανότητες είναι συνήθως εντός του φυσιολογικού εύρους.

Χωρική δυσγραφία

Η χωρική δυσγραφία προκύπτει από ζητήματα αντίληψης χώρου. Αυτό μπορεί να εμφανιστεί ως δυσκολία παραμονής εντός των γραμμών σε ένα κομμάτι χαρτί ή χρήση σωστής απόστασης μεταξύ των λέξεων. Τα γράμματα όσων έχουν αυτή τη μορφή είναι συνήθως δυσανάγνωστα. Οι δεξιότητες ορθογραφίας συνήθως δεν επηρεάζονται.

Συμπτώματα δυσγραφίας

Η δυσγραφία μπορεί να έχει διαφορετικά συμπτώματα σε διαφορετικές ηλικίες στα παιδιά.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται επίσης από τον τύπο της δυσγραφίας που βιώνει ένα άτομο. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μόνο πρόβλημα κακής γραφής ή μόνο ορθογραφίας, ενώ άλλοι θα έχουν και τα δύο.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι τα εξής:

• κακή ή δυσανάγνωστη γραφή
• λανθασμένη ή περίεργη ορθογραφία (δυσορθογραφία)
• εσφαλμένη χρήση κεφαλαίων
• ένας συνδυασμός από διαφορετικά στυλ γραφής σε ίδια γράμματα
• χρήση λανθασμένων λέξεων
• παράλειψη λέξεων από τις προτάσεις
• αργή ταχύτητα γραφής
• κόπωση μετά από τη γραφή ακόμα και σύντομων προτάσεων ή λίγων λέξεων
• ακατάλληλο μέγεθος γραμμάτων
• ακατάλληλη απόσταση μεταξύ των γραμμάτων
• δυσκολία με τη γραμματική και τη δομή της πρότασης
• ασυνήθιστη θέση του σώματος ή των χεριών κατά τη γραφή
• το παιδί λέει δυνατά τις λέξεις όταν τις γράφει
• παρακολουθεί τα χέρια του ενώ γράφει
• σφιχτό ή ασυνήθιστο κράτημα μολυβιού
• αποφεύγει εργασίες που περιλαμβάνουν γράψιμο
• δυσκολία να κρατήσει σημειώσεις στο σχολείο

Τα άτομα με δυσγραφία έχουν συχνά άλλες μαθησιακές δυσκολίες ή προβλήματα ψυχικής υγείας. Μερικές φορές, η πρόκληση του να ζεις με δυσγραφία μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Διάγνωση της δυσγραφίας

Η διάγνωση της δυσγραφίας συχνά περιλαμβάνει αρκετούς ειδικούς, συμπεριλαμβανομένου οικογενειακού ιατρού ή παιδίατρου, εργοθεραπευτή και ψυχολόγου. Ένας γιατρός θα πρέπει να αποκλείσει άλλες καταστάσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν δυσκολίες στη γραφή. Μόλις το κάνει αυτό, ένας ψυχολόγος που ειδικεύεται στις μαθησιακές διαταραχές μπορεί να διαγνώσει τη δυσγραφία.

Για να γίνει αυτό, μπορούν να χρησιμοποιήσει:

• ακαδημαϊκές δοκιμασίες
• ασκήσεις και δραστηριότητες λεπτής κινητικότητας
• χρήση εκπαιδευτικών παιχνιδιών για την εξάσκηση της λεπτής κινητικότητας
• Τεστ IQ
• γραπτά τεστ, όπως σύνταξη προτάσεων ή αντιγραφή λέξεων

Κατά τη διάρκεια αυτών των δοκιμών, ο ειδικός θα παρατηρήσει το κράτημα του μολυβιού, τη θέση του χεριού και του σώματος και τη διαδικασία γραφής του ατόμου. Θα εξετάσει επίσης κατά πόσο έτοιμη και ολοκληρωμένη είναι η γραπτή του εργασία.

Ένα από τα κριτήρια για να καταλήξει ένας ειδικός ότι ένα παιδί έχει δυσγραφία είναι ότι το σύνολο των συμπτωμάτων θα πρέπει να υπάρχει για τουλάχιστον 6 μήνες, ενώ γίνονται οι κατάλληλες παρεμβάσεις.

Θεραπεία δυσγραφίας

Δεν υπάρχει θεραπεία για τη δυσγραφία, αλλά οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους για να κάνουν το σχολείο και τη ζωή λιγότερο απαιτητικές.

Οι τεχνικές θεραπείας και διαχείρισης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Φαρμακευτική αγωγή σε περίπτωση που συνυπάρχουν και άλλες καταστάσεις. Όσοι έχουν τόσο δυσγραφία όσο και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ADHD) μπορεί να παρατηρήσουν βελτιώσεις και στις δύο καταστάσεις όταν λαμβάνουν φάρμακα για τη ΔΕΠΥ.
• Εργοθεραπεία: Μέσω της εργοθεραπείας, οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν συγκεκριμένες δεξιότητες και τεχνικές για να διευκολύνουν τη γραφή. Μπορούν να μάθουν να βελτιώνουν τις λεπτές κινητικές τους δεξιότητες και μπορεί να μάθουν πώς να κρατούν ένα στυλό ή μολύβι για να διευκολύνουν την καλύτερη γραφή.

Στρατηγικές διαχείρισης της δυσγραφίας 

Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες με δυσγραφία μπορούν να επωφεληθούν από στρατηγικές μάθησης για τη διαχείριση της κατάστασής τους. Οι στρατηγικές που μαθαίνει ένα άτομο μπορεί να εξαρτώνται από την ηλικία και τις ικανότητές του.

Οι μαθητές μπορούν να :

• χρησιμοποιήσουν διαφορετικούς τύπους στυλό, μολύβια, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές με εργονομικές λαβές
• χρησιμοποιήσουν τετράδια ιχνηλασίας που έχουν βαθούλωμα στο χαρτί για να κάνουν ομοιόμορφα γράμματα
• χρησιμοποιήσουν διχάρακα τετράδια, που έχουν διπλές γραμμές για να μένουν πάντα μέσα στα σωστά περιθώρια

Ο τρόπος με τον οποίο ένας δάσκαλος παραδίδει ένα μάθημα ή αναθέτει μια εργασία μπορεί να επηρεάσει την κατανόηση και το αποτέλεσμα.

Οι δάσκαλοι, επίσης, μπορούν να βοηθήσουν:

• δίνοντας άφθονο χρόνο για την ολοκλήρωση των εργασιών
• συμπληρώνοντας το όνομα, την ημερομηνία και τον τίτλο των εργασιών
• εξηγώντας διεξοδικά πώς βαθμολογείται κάθε στοιχείο
• προσφέροντας εναλλακτικές σε γραπτές εργασίες

Στρατηγικές για την ολοκλήρωση εργασιών

Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνολογία και συστήματα υποστήριξης για να τους βοηθήσουν να ολοκληρώσουν εργασίες στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, όπως:

• χρησιμοποιώντας λογισμικό υπαγόρευσης κατά τη γραφή
• ζητώντας διορθωτή για να ελέγξει την εργασία
• χρησιμοποιώντας έναν υπολογιστή για να πληκτρολογήσει μια εργασία

Γιατί είναι σημαντική η διάγνωση της δυσγραφίας;

Η διάγνωση της δυσγραφίας και άλλων μαθησιακών δυσκολιών επιτρέπει στο άτομο να έχει πρόσβαση σε θεραπείες, υποστήριξη και διδακτικά μέσα. Η υποστήριξη από αγαπημένα πρόσωπα και δασκάλους μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στη ζωή των ατόμων με δυσγραφία. Πολλά σχολεία, για παράδειγμα, προσφέρουν ειδικές διευκολύνσεις στη διδασκαλία και την αξιολόγηση των ατόμων με δυσγραφία.

Όσο νωρίτερα λάβει ένα άτομο μια διάγνωση, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να λάβει θεραπεία και να εφαρμόσει στρατηγικές για τη μείωση του αντίκτυπου στη μάθηση και στην καθημερινή του ζωή.

Χωρίς θεραπεία, η δυσγραφία μπορεί να επηρεάσει τις προοπτικές, την αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία ενός ατόμου.

Μερικά άτομα με δυσγραφία θα βελτιώσουν την ικανότητα γραφής τους με τη θεραπεία. Για άλλους, η διαταραχή θα επιμείνει, αλλά οι στρατηγικές διαχείρισης μπορούν να μειώσουν τον αντίκτυπο που έχει στη ζωή τους.

Πότε να επισκεφτείτε έναν ειδικό

Τα άτομα θα πρέπει να επισκεφτούν έναν ειδικό εάν πιστεύουν ότι αυτά ή ένα παιδί παρουσιάζει σημάδια δυσγραφίας. Μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτείτε πρώτα έναν οικογενειακό γιατρό ο οποίος μπορεί να παράσχει παραπομπή σε εργοθεραπευτή, ο οποίος ξέρει να κρίνει πότε ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπεία. Ή, τα παιδιά μπορεί να έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένη βοήθεια απευθείας μέσω του σχολείου τους.

Διάβασε: Τι είναι η δυσλεξία: από τι προκαλείται, ποια τα συμπτώματα και η αντιμετώπισή της

Αν θέλεις να ενημερώνεσαι και για άλλα παρόμοια και χρήσιμα θέματα, κάνε εγγραφή στο newsletter μας.