Ακρετά παιδιά, αλλά και ενήλικες παρουσιάζουν διαταραχές λόγου και επικοινωνίας είτε λόγω μη επαρκούς ανάπτυξης δεξιοτήτων είτε λόγω κάποιου ατυχήματος. Στην περίπτωση αυτή, θα χρειαστεί να υποβληθούν σε λογοθεραπεία.
Τι είναι η λογοθεραπεία
Η λογοθεραπεία είναι θεραπεία που βοηθά στη βελτίωση των γλωσσικών δεξιοτήτων και του λόγου και βοηθά στην αντιμετώπιση διαταραχών λόγου και προβλημάτων επικοινωνίας. Βοηθά στην κατάκτηση των πρώιμων γλωσσικών δεξιοτήτων, στην παραγωγή φωνής και ήχου, στην κατανόηση, την ευχέρεια, τη σαφήνεια και την έκφραση.
Η λογοθεραπεία μπορεί να θεραπεύσει διαταραχές λόγου στην παιδική ηλικία ή διαταραχές ομιλίας ενηλίκων που προκαλούνται από εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλική βλάβη ή άλλες καταστάσεις. Η αξιολόγηση γίνεται από τους λογοθεραπευτές.
Τι κάνει ένας λογοθεραπευτής;
Ένας λογοθεραπευτής – που ονομάζεται επίσης λογοπαθολόγος – αξιολογεί, διαγιγνώσκει και θεραπεύει διαταραχές λόγου και προβλήματα επικοινωνίας. Αξιολογεί παιδιά με αναπτυξιακές καθυστερήσεις, καθώς και ενήλικες με προβλήματα ομιλίας που προκαλούνται από τραυματισμό ή ασθένεια. Ο παιδίατρος ή ο δάσκαλος μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν λογοθεραπευτή για διάφορους λόγους.
Ποιο παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία;
Η λογοθεραπεία είναι ευεργετική για παιδιά και ενήλικες με διαταραχές επικοινωνίας. Μπορεί επίσης να βοηθήσει άτομα με προβλήματα ακοής ή άτομα που έχουν δυσκολία στην κατάποση.
Η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει άτομα που έχουν τα εξής θέματα:
Αφασία. Τα άτομα με αφασία μπορεί να έχουν δυσκολία στην ανάγνωση, τη γραφή, την ομιλία και την κατανόηση της γλώσσας. Η πάθηση μπορεί να αναπτυχθεί όταν περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τη γλώσσα έχουν υποστεί βλάβη από εγκεφαλικό ή τραυματισμό.
Απραξία. Τα άτομα με απραξία ξέρουν τι θέλουν να πουν, αλλά δυσκολεύονται να σχηματίσουν τις λέξεις. Μπορεί να έχουν πρόβλημα με την ανάγνωση, τη γραφή, την κατάποση ή άλλες κινητικές δεξιότητες.
Διαταραχές άρθρωσης. Τα παιδιά με διαταραχές άρθρωσης δεν μπορούν να παράγουν συγκεκριμένους ήχους λέξεων. Για παράδειγμα, μπορεί να αντικαταστήσουν έναν ήχο με έναν άλλο – όπως να λένε “τγόπος” αντί για “τρόπος” ή “φέλω” αντί για “θέλω”. Η λογοθεραπεία πρώιμης παρέμβασης μπορεί να βοηθήσει σε διαταραχές άρθρωσης.
Γνωστικές-επικοινωνιακές διαταραχές. Όταν η περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την ικανότητα σκέψης είναι κατεστραμμένη, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στην επικοινωνία. Τα άτομα με γνωστικές διαταραχές επικοινωνίας μπορεί να έχουν προβλήματα με την ακρόαση, την ομιλία, τη μνήμη και την επίλυση προβλημάτων.
Δυσαρθρία. Μερικές φορές, οι μύες που ελέγχουν την ομιλία γίνονται αδύναμοι λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου, σκλήρυνσης κατά πλάκας υποτονίας ή άλλων διαταραχών του νευρικού συστήματος. Τα άτομα με δυσαρθρία μπορεί να έχουν αργή ή μπερδεμένη ομιλία.
Εκφραστικές διαταραχές. Τα άτομα με εκφραστικές διαταραχές μπορεί να δυσκολεύονται να εκφέρουν λέξεις ή να μεταφέρουν τις σκέψεις τους. Οι εκφραστικές διαταραχές συνδέονται με εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλα νευρολογικά συμβάντα, αναπτυξιακές καθυστερήσεις ή απώλεια ακοής.
Διαταραχές ευφράδειας. Οι διαταραχές της ευχέρειας λόγου διαταράσσουν την ταχύτητα, τη ροή και το ρυθμό της ομιλίας. Ο τραυλισμός (ομιλία που διακόπτεται ή μπλοκάρεται) είναι μια διαταραχή της ευχέρειας. Το ίδιο και η ακαταστασία (ομιλία που είναι γρήγορη και μπερδεμένη).
Διαταραχές κατανόησης. Τα άτομα με δεκτικές διαταραχές δυσκολεύονται να κατανοήσουν ή να επεξεργαστούν αυτά που λένε οι άλλοι. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να έχουν περιορισμένο λεξιλόγιο, να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν οδηγίες ή να μην τους ενδιαφέρει η συζήτηση.
Διαταραχές συντονισμού. Οι καταστάσεις που επηρεάζουν τις στοματικές ή ρινικές κοιλότητες μπορεί να εμποδίσουν τη ροή του αέρα και να αλλάξουν τους κραδασμούς που ευθύνονται για τον ήχο. Οι διαταραχές συντονισμού συνδέονται με σχιστία υπερώας, πρησμένες αμυγδαλές και άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν τη δομή αυτών των μερών του σώματος.
Τι προκαλεί Διαταραχές Επικοινωνίας;
Σε πολλές περιπτώσεις, τα αίτια των διαταραχών επικοινωνίας δεν είναι γνωστά. Οι διαταραχές επικοινωνίας μπορεί να είναι αναπτυξιακές ή επίκτητες καταστάσεις.
Τα αίτια περιλαμβάνουν:
- μη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου
- έκθεση σε κατάχρηση ουσιών ή τοξίνες πριν από τη γέννηση
- σχιστό χείλος ή υπερώα
- γενετικούς παράγοντες
- τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες
- νευρολογικές διαταραχές
- εγκεφαλικά επεισόδια
- όγκους στην περιοχή που χρησιμοποιείται για επικοινωνία
Ποια είναι τα συμπτώματα των Διαταραχών Επικοινωνίας;
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο και την αιτία της διαταραχής. Μπορούν να περιλαμβάνουν:
- επαναλαμβανόμενους ήχους
- κακή χρήση λέξεων
- αδυναμία επικοινωνίας με κατανοητό τρόπο
- αδυναμία κατανόησης μηνυμάτων
Τύποι Διαταραχών Επικοινωνίας
Οι διαταραχές επικοινωνίας ομαδοποιούνται με διάφορους τρόπους. Οι διαταραχές στην έκφραση δυσκολεύουν την ομιλία. Οι μικτές γλωσσικές διαταραχές υποδοχής-έκφρασης δυσκολεύουν τόσο την κατανόηση της γλώσσας όσο και την ομιλία.
Οι διαταραχές του λόγου επηρεάζουν τη φωνή και περιλαμβάνουν:
- διαταραχή άρθρωσης: αλλαγή ή αντικατάσταση λέξεων έτσι ώστε τα μηνύματα να είναι πιο δυσνόητα
- διαταραχή ευφράδειας: ομιλία με ακανόνιστο ρυθμό ή ρυθμό ομιλίας
- διαταραχή φωνής: ανώμαλη ένταση, ένταση ή μήκος ομιλίας
Οι γλωσσικές διαταραχές επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε την ομιλία ή τη γραφή και περιλαμβάνουν:
Διαταραχές γλωσσικής μορφής, οι οποίες επηρεάζουν:
- φωνολογία (ήχοι που συνθέτουν γλωσσικά συστήματα)
- μορφολογία (δομή και κατασκευή λέξεων)
- σύνταξη (πώς σχηματίζονται οι προτάσεις)
- διαταραχές γλωσσικού περιεχομένου, που επηρεάζουν τη σημασιολογία (σημασίες λέξεων και προτάσεων)
- διαταραχές της γλωσσικής λειτουργίας, που επηρεάζουν την πραγματιστική (χρήση κοινωνικά κατάλληλων μηνυμάτων)
Οι διαταραχές ακοής βλάπτουν την ικανότητα χρήσης του λόγου ή/και της ομιλίας. Ένα άτομο με διαταραχή ακοής μπορεί να περιγραφεί ως κωφό με προβλήματα ακοής. Οι κωφοί δεν μπορούν να βασίζονται στην ακοή ως κύρια πηγή επικοινωνίας. Τα άτομα με προβλήματα ακοής μπορούν να κάνουν περιορισμένη χρήση της ακοής όταν επικοινωνούν.
Οι διαταραχές της κεντρικής επεξεργασίας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο αναλύει και χρησιμοποιεί δεδομένα σε ακουστικά σήματα.
Πώς μπορώ να ξέρω αν είναι απαραίτητη η λογοθεραπεία;
Εάν ο παιδίατρος ή ο δάσκαλος υποψιάζεται ότι το παιδί σας έχει διαταραχή της ομιλίας, θα σας συστήσει ορισμένες αρχικές εξετάσεις. Αυτές οι εξετάσεις θα βοηθήσουν στον προσδιορισμό της υποκείμενης αιτίας. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας έχει πρόβλημα στην επικοινωνία, ο γιατρός θα καταλάβει, εάν αυτό οφείλεται σε διαταραχή της ομιλίας ή σε πρόβλημα ακοής. Εάν το παιδί σας περάσει το τεστ ακοής, τότε ο γιατρός πιθανότατα θα το παραπέμψει σε έναν λογοθεραπευτή.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της λογοθεραπείας;
Το τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της λογοθεραπείας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας και του τύπου της διαταραχής του λόγου. Για τα παιδιά, συνήθως περιλαμβάνει παιχνίδι, όπως αλληλουχία δραστηριοτήτων ή επιτραπέζια παιχνίδια που βασίζονται στη γλώσσα. Για τους ενήλικες, επικεντρώνεται στη βελτίωση ή την αναδόμηση συγκεκριμένων συνόλων δεξιοτήτων.
Ο λογοθεραπευτής θα σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία με βάση την κατάσταση του παιδιού. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις και κατηγορίες λογοθεραπείας και ο ειδικός θα βρει αυτό που λειτουργεί καλύτερα το δικό σας παιδί.
Μάθε περισσότερα για το πώς γίνεται η λογοθεραπεία
Ποιες είναι μερικές τεχνικές λογοθεραπείας;
Υπάρχει ένας αριθμός τεχνικών λογοθεραπείας που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο λογοθεραπευτής για τη θεραπεία της κατάστασης. Η θεραπεία ποικίλλει σημαντικά για κάθε άτομο, ανάλογα με το είδος της διαταραχής του λόγου που έχει. Ο λογοπαθολόγος σας θα αναπτύξει ένα λεπτομερές σχέδιο φροντίδας ειδικά για το παιδί σας.
Ποιες είναι μερικές τεχνικές λογοθεραπείας που μπορώ να δοκιμάσω στο σπίτι;
Τα παιδιά και οι ενήλικες μπορούν να εξασκήσουν τεχνικές λογοθεραπείας στο σπίτι. Ο λογοθεραπευτής μπορεί να συστήσει τις κατάλληλες ασκήσεις.
Τεχνικές λογοθεραπείας για παιδιά
Δραστηριότητες που πρέπει να δοκιμάσετε με το παιδί σας στο σπίτι:
Διαβάστε στο παιδί σας. Το να διαβάζετε στο παιδί σας είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να αναπτύξετε τις δεξιότητες λόγου και γλώσσας. Εάν είναι αρκετά μεγάλοι για να διαβάσουν, αφήστε τους να σας διαβάσουν. Αν είναι πολύ μικρά για να διαβάσουν τις λέξεις, αφήστε τους να εξηγήσουν τι βλέπουν στις εικόνες. Ζητήστε από το παιδί σας να δείξει τις εικόνες που του ονομάζετε ή να ονομάσει εικόνες τις οποίες δείχνετε.
Μειώστε τον χρόνο έκθεσης σε οθόνες. Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη της γλώσσας.
Να είστε προσεκτικοί και υπομονετικοί. Εάν το παιδί σας έχει διαταραχή ομιλίας, είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί. Μην το πιέζετε να πουν τις λέξεις. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρόσθετο άγχος, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. Πείτε στο παιδί σας: «Πάρε το χρόνο σου, σε ακούω». Στη συνέχεια, δώστε την αμέριστη προσοχή σας ενώ επικοινωνεί μαζί σας.
Παίξτε παιχνίδια με το παιδί σας. Τα επιτραπέζια παιχνίδια για όλη την οικογένεια και τα εκπαιδευτικά παιχνίδια λογοθεραπείας που περιλαμβάνουν εύρεση αντικειμένων, περιγραφή αντικειμένων ή υποβολή ερωτήσεων είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να επεκτείνετε τις γλωσσικές δεξιότητες. Επίσης, βοηθούν πάρα πολύ και οι κάρτες ανάπτυξης ομιλίας.
Να είστε σωστό πρότυπο. Χρησιμοποιήστε απλή αλλά γραμματικά σωστή ομιλία που είναι εύκολο να μιμηθεί το παιδί σας. Μιλήστε του για αυτό που κάνετε. Επισημάνετε σχήματα, χρώματα, είδη ένδυσης και μέρη σώματος κάθε φορά που κάνετε κάτι.
Λειτουργεί πράγματι η λογοθεραπεία;
Η απάντηση είναι «Ναι!». Εκατομμύρια παιδιά έχουν βελτιώσει τις γλωσσικές και επικοινωνιακές τους δεξιότητες με τη λογοθεραπεία. Λάβετε υπόψη ότι τα ποσοστά επιτυχίας διαφέρουν για κάθε άτομο. Για τα παιδιά, η λογοθεραπεία είναι πιο επιτυχημένη όταν ξεκινά νωρίς και ασκείται στο σπίτι με έναν γονέα ή φροντιστή.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λογοθεραπείας;
Η λογοθεραπεία προσφέρει μια σειρά από οφέλη, όπως:
- Βελτιωμένη αυτοεκτίμηση.
- Αυξημένη ανεξαρτησία.
- Βελτιωμένη ικανότητα κατανόησης και έκφρασης ιδεών, σκέψεων και συναισθημάτων.
- Σχολική ετοιμότητα για μικρά παιδιά.
- Βελτιωμένη ποιότητα φωνής.
- Πρώιμες γλωσσικές δεξιότητες.
- Καλύτερη λειτουργία κατάποσης.
- Βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
Πόσο καιρό χρειάζεστε λογοθεραπεία;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι διαφορετική για τον καθένα. Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Ηλικία
- Τύπος διαταραχής του λόγου
- Σοβαρότητα της διαταραχής του λόγου
- Υποκείμενη ιατρική κατάσταση
- Συχνότητα λογοθεραπείας
Ορισμένες διαταραχές λόγου βελτιώνονται με την ηλικία, ενώ άλλες μπορεί να απαιτούν μακροχρόνια λογοθεραπεία. Εάν μια ιατρική κατάσταση έχει προκαλέσει τη διαταραχή της ομιλίας σας, τότε οι δεξιότητες ομιλίας μπορεί να βελτιωθούν καθώς αναρρώνει το παιδί από το υποκείμενο πρόβλημα.
Πότε πρέπει να επισκεφθεί ένα παιδί τον λογοθεραπευτή;
Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει δυσκολίες με τη γλώσσα ή την κατανόηση, κάντε μία λογοθεραπευτική εκτίμηση σε ειδικό. Τα κοινά προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν σπάνια ομιλία, δυσκολία στη χρήση της γλώσσας και δυσκολία στην κατανόηση απλών προτάσεων.
Σχετικά άρθρα
Τηλεόραση και παιδιά: ποια προβλήματα προκαλεί
Αν θέλεις να ενημερώνεσαι και για άλλα παρόμοια και χρήσιμα θέματα, κάνε εγγραφή στο newsletter μας.
Πηγή:Healthline.com